Word je soms gek van je eigen gedachtestroom? Je zou willen stoppen met piekeren, maar het lukt niet. Je bent je focus kwijt en slaapt slecht. Een conflict op het werk, een examen dat je moet afleggen, een lelijke opmerking van iemand, ziekte van een dierbare, financiële problemen… je kan het niet uit je hoofd zetten, ook al doe je zo hard je best.

Wat is piekeren?

Door te piekeren probeert je verstand controle te krijgen over een bepaalde situatie. Het probeert oplossingen te zoeken, maar blijft heel erg hangen in negatieve gedachten.

Helaas zijn er zeer veel situaties of zaken waar je weinig of geen invloed op hebt. Als dat het geval is, zal piekeren alleen maar voor meer angst of onrust zorgen.

Als je daarentegen bezig bent om een oplossing te zoeken voor een probleem waar je wel vat op hebt, spreken we niet van piekeren, maar van probleemoplossend denken.

Stel je dus steeds de vraag of jouw probleem iets is waar je iets aan kan veranderen of niet.

Voorbeeld : een boze opmerking van een collega

Piekeren = Waarom heeft ze een pik op mij? Waarom kan ik nooit iets goed doen voor haar? Het lijkt alsof je een oplossing zoekt, maar op zulke vragen kan je onmogelijk een antwoord vinden. Die vragen helpen je dus geen stap vooruit. Integendeel…

Probleemoplossend denken = Oké, ik voel me ellendig door haar opmerking, maar van waar komt die opmerking? Heb ik mijn werk niet goed gedaan? Als dat het geval is, hoe kan ik het de volgende keer dan beter doen? Als dat niet het geval is, heeft ze misschien zelf een slechte dag door omstandigheden waardoor ze het uitwerkt op mij? Ik kan haar misschien eens vragen of alles ok is met haar.

Door de opmerking los te koppelen van je gevoelens, en op zoek te gaan naar concrete, aparte vraagstukjes die je wél kunt oplossen, raak je vaak veel verder.

Overthinking = underacting

Wanneer je piekert, word je meegesleept door je gedachten en verlies je je focus op de zaken die belangrijk zijn voor jou. Je wordt als het ware verlamd en kan niet in actie schieten. Het piekeren neemt zelfs nog toe.

De eerste stap is het piekeren opmerken.

Dat lijkt evident, maar vaak gebeurt piekeren onbewust. Als je je er niet bewust van bent, kan je er ook niet voor kiezen om er anders mee om te gaan. Als je het opmerkt, zeg dan tegen jezelf iets in de aard van: “oh, daar zijn mijn piekergedachten weer.” Vervolgens kan je een of meer van onderstaande tips toepassen.

Tips tegen piekeren

1.     Deel je gedachten: met iemand die dicht bij je staat bijvoorbeeld; of zet je gedachten op papier. Zo creëer je meer ruimte in je hoofd en door ze zwart op wit te zien, lijken ze vaak minder groot.

2.     Maak een wandeling in de natuur of doe een andere vorm van beweging. Het doet je stresshormonen afnemen.

3.     Kom in actie door een huishoudelijk taakje te doen dat toch moet gebeuren, stort je op een creatief projectje of doe gewoon iets wat je graag doet. Zo kan je focussen op het hier en nu waardoor je minder aandacht schenkt aan je gedachtestroom.

4.     Doe ademhalingsoefeningen. Bv 4 tellen in door de neus en 6 tellen uit door de mond. Er bestaan ook apps om je hierin te begeleiden. Ik gebruik de Breathing app. Door je ademhaling te vertragen, kalmeer je de nervus vagus, een grote zenuw die door heel je lichaam loopt. Het heeft een groot, positief effect op je stressniveau.

5.     Focus op het positieve: piekeren is som een gewoonte geworden, maar gelukkig kan je je brein ook trainen. Door elke dag even stil te staan bij wat er wel goed loopt, gaat je hoofd dat steeds makkelijker opmerken. Benoem dus dagelijks 2 tot 3 dingen die fijn of positief waren. Opschrijven heeft nog meer effect.

Kan ik het piekeren afleren?

Dat antwoord is genuanceerd. We kunnen namelijk nooit verhinderen dat negatieve gedachten opkomen. Niemand op deze aardbol heeft alleen maar positieve gedachten.

Je kan er wel voor kiezen om minder aandacht te besteden aan niet helpende gedachten door de tips hierboven te volgen. Telkens als je merkt dat de gedachten weer in je hoofd opkomen, breng je je aandacht weer naar hetgeen waarmee je bezig bent. Focus op het hier en nu!

Oefenen, oefenen, oefenen is de boodschap. En weet dat het de ene dag gewoon beter gaat dan de andere. Hoe vaker je de tips toepast, hoe makkelijker het gaat want je kan je brein trainen zoals hierboven al gezegd.

Diëtiste Astrid, voedingsadvies en coaching; Online of in regio Lierde, Brakel, Geraardsbergen,

Galmaarden, Bever, Ronse, Oudenaarde, Ninove, Zottegem

Specialisatie: emo-eten en prikkelbare darm syndroom (laag fodmap-dieet)